Informazio handikoa, google tradutorean![]()
OINARRIZKO DATUAK
Azalera, 88,361 km²
Biztanleria, 7.004.444 h (2018)
Hiriburua, Beograd (Belgrad)
Hizkuntzak: serbiera edo serbokroaziera (ofiziala), albaniera, hungariara.
Konposaketa etnikoa:% 83,3 serbiarrak,% 3,5 Hungarian,% 2,05 ijitoak,% 0,8 kroaziarrak,% 0,7 Eslovakiera,% 0,5 Montenegro montenegrokoa, beste talde batzuk (musulmanak, errumaniarrek, macedoniakoak) % 9,15 (est. 2011).
Erlijioak: serbiera ortodoxoak% 84,6,% 4,97 katolikoak,% 3,10 musulmanak,% 0,99 protestanteak,% 6,35 beste batzuk (batez ere erlijio-ezak) (Est. 2011).
Alfabetatze tasa,% 98,8
Giza Garapenaren Indizea (IDH), 0,7787 (UN-2018) (munduko 67.a).
Sistema politikoa, errepublika parlamentarioa.
Beograd / Belgradeko Jugoslavia hiriburuan dagoen Save-ren eskuinaldeko perspektiba.
ADIERAZLE DEMOGRAFIKOAK
Jaiotza-tasa, 9
Hilkortasun tasa, 13,6
Landare hazkundea,% -0,46
Bizi-itxaropena jaiotzean: gizonezkoak 72,7 urte; emakumeak 78,8 urte (2017 estatua).
ECONOMY
Nekazaritza: zerealak, barazkiak, azukre-erremolatxoak, ekilore, tabakoa, mahatsak, fruituak (aranak, sagarrak, mertxikak, udareak, mugurdiak).
Abeltzaintza: txerri, hegazti eta ardi.
Meatzaritza: ikatza, lignitoa, petrolioa eta gas naturala.
Industria: ehungintza, janaria, egurra, papera, petrolioa fintzea, metalurgia, garraio ekipoa, mekanika.
BPG per capita, $ 15.090 (2017)
BPGaren banaketa sektoriala:
Nekazaritza,% 9,8
Industria,% 41,1
Zerbitzuak,% 49,1 (est. 2017)
Kanpo merkataritza:
Esportazioak: produktu elektronikoak eta metalurgikoak, automobilak, tabakoa, ehunak eta elikagaiak.
15.400 milioi dolar
Inportazioak: produktu elektronikoak, petrolioa, garraio materiala, produktu kimikoak eta ehunak, metalak.
18.300 milioi dolar (2016)
HISTORIA (XX-XXI. Mendeak)
1903: ofizial talde batek jauregian sartu zen Alexander King eta Queen erregea hiltzen zutenean, aste batzuk beranduago, Peter Karageorgević printzea errege izendatu zuten.
1908: Serbia, Bosnia-Herzegovina, Montenegro, Montenegro eta serbiar etniako biztanleen beste herrialde batzuetan inperio bateratzeko sentimendua zorroztu zen.
1912: Turkian, lau Balkan estatu, Bulgaria, Grezia, Montenegro eta Serbiaren aurka indarrak batu zituztenean, Balkanetako Gerra garaileetan rol garrantzitsua jokatu zuen.
1913: Lehenengo Balkanetako Gerra amaitu zen Londresko Ituna. Balkanetako estatu bakoitzak Europako ondasun turkiarren kuota jaso zuen. Bukarestaren Itunaren arabera, Serbia Mazedoniako sektore handia eta Kosovo ekialdeko lurraldea jaso zituen.
1914: Austria-Hungariako printze koroa, Francisco Fernando, hil egin zuten Sarajevon, serbiar gobernuak Belgradeko aurreikusitako hilketa salatu zuelako, harreman diplomatikoak apurtu eta gerra deklaratu zuen. Austria Belgradik bonbardatu zuen, baina laster Serbiatik alde egin behar izan zuen.
1915: Austriako alemaniarrek Serbia eta Belgrad okupatu zuten, Serbia konkistatu zutenetik hilabete batzuk.
1916: Frantzia, Ingalaterra, Italia eta Grezia esku hartzea lagundu zuten Serbia berreskuratu.
1918: Saint Germain eta Trianon-en itunak aitortu zituzten hegoaldeko eslaviarren batasuna serbiar, kroaziar eta esloveniarren erreinuan. Serbiar, Kroaziarren eta Esloveniarren Erreinua deitzen zitzaion estatu berria, Pedro I errege gustatu zitzaion.
1921: Alexander printze tronura igo zen, bere aitaren heriotzagatik. Vidovdan konstituzio zentralista indarrean sartu zen, kroazen onarpenik gabe.
1928: Stefan Raditch, Kroaziako Nekazaritza Alderdiko buruak serbiar diputatu batek hil egin zuen. Alexander I erregeak Parlamentua desegin zuen, diktadura ezarri eta Vidovdan Konstituzioa abolitu zuen.
1929: politika zentralista bat ere onartu zen eta estatuaren izena Jugoslaviatik aldatu zen.
1934: Alexander I izan zen Marseilla hil, muturreko kroaziarrak; Erregentziako kontseilu bat sortu zen, Pablo printze buruak, Pedro II.a gutxiengoaren aurrean.
1939: estatu berria Alemanian inbaditu zuten eta Serbia zuzeneko tutoretzapean zegoen estatu bihurtu zen.
1941: Milaka pertsona serbiarrak naziek eta beren kolaboratzaileek, Ustashi, Jasenovaćko kontzentrazio esparruan Kroazian hil ziren. Erregeak eta gobernuak Londresen erbesteratu ziren.
1945: Serbia Jugoslavia Errepublika Sozialistaren barruan integratu zen, Tito eta komunistak aldarrikatu zituzten.
1989: Serbia Tito Jugoslaviak Kosovo aitortu zuen autonomia zabala Serbia indargabetu zuen.
1990: Slobodan Milošević Serbiako presidentea hautatu zuten.
1991: Bere independentzia aldarrikatu zuen Eslovenia, Kroazia eta Bosnia-Herzegovina; Serbiako errepublika federatua Montenegro Errepublika Federal Jugoslavia berriarekin osatu zuen, nazioartean ez zuela aitortu 1.995.
1992: NBEk Serbiaren aurkako merkataritza eta petrolio embargoa dekretatu zuen. S. Miloševic kargua berritu zuten.
1994: Belgradek bere harreman ekonomiko eta politikoak Bosniako Errepublikako Serbiako Errepublika aldarrikatu zuen, botere handien bakearen plana baztertuz.
1995: serbiar presidenteak bosniar serbiarrek negoziatu zuen Bosniako Dayton (Estatu Batuak) hitzarmena Bosniako bakea lortzeko eta NBEk zigorrak altxatu behar izan zizkion.
1996: Belgradek Bosnia-Herzegovinarekin harremanak berreskuratu zituen. Miloševic eta bere alderdiak serbiar parlamentuko hauteskundeak irabazi zituzten, baina oposizioek kexatu zituzten, iruzurrezkoak zirela.
1997: Milošević Jugoslavia birrepublikako presidente federal bihurtu zen, eta horren ordez, Batzar Federalak aukeratu zuen.
1998: ACNUR, errefuxiatuentzako NBEko organoa, Kosovo kutsatutako 300.000 albaniarrek etxeak utzi behar izan zituzten.
1999: Kosovo gerra: NATOko aireko grebak Serbiako parkearen eta komunikazio azpiegituren zati garrantzitsu bat suntsitu zituen; Kosovo Albaniarren kanporatze bortitzak proportzio izugarria lortu zuen, Albania, Mazedonia eta Montenegro-ko 900.000 errefuxiatu iritsi ziren; Jugoslavia bakea plan bat onartu zuen bere tropak Kosovo kentzeko eta 50.000 NATOko tropa ezarri zirenean.
2000: Jugoslaviako lehendakaritza federalaren hauteskundeetan, orain sufragio unibertsalean, oposizioko hautagaiak Vojislav Kostunica lortu zuen; Miloševic-ek Belgradeko benetako matxinada popular baten aurrean uko egin behar izan zuen.
2001: Milošević-en estradizioa Hagako Auzitegian gerrako krimenengatik probatu ahal izateko baimena izan zen.
2003: Fue aprobada la carta constitucional por la cual se dio fin definitivo a Yugoslavia, que pasa a llamarse Unión de Serbia y Montenegro.
2004: Tras las elecciones, Vojislav Koštunica se convirtió en Primer Ministro, al cargo de un gobierno de coalición de centro-derecha. Se produjeron grandes enfrentamientos entre los serbios y los albaneses en Kosovo, ante lo cual la OTAN mandó refuerzos para reducir el conflicto. Boris Tadić se convirtió en el nuevo presidente tras ganar las elecciones presidenciales.
2006: Milošević fue encontrado muerto en su celda durante su juicio por crímenes de guerra. Se aprobó la independencia de Montenegro en un referéndum. Igualmente, se aprobó una reforma constitucional en Serbia, en la que Kosovo queda declarado como una parte integral de Serbia.
2008: Boris Tadić volvió a ser elegido presidente, reforzando las políticas pro-Unión Europea de Serbia. Kosovo se declaró independiente, a pesar de que Serbia no aceptó su legalidad. Mirko Cvetković se convirtió en Primer Ministro gracias a la coalición del Partido Democrático y el Partido Socialista.
2009: Serbia pasó a formar parte del Tratado de Schengen.
2010: El parlamento se disculpó oficialmente por la masacre de miles de musulmanes en Srebrenica.
2011: Serbia y Kosovo reanudaron las negociaciones por primera vez desde la declaración de independencia. La Comisión Europea declaró que Serbia solo podrá ser parte de la Unión Europea si normaliza su situación con Kosovo.
2013: Serbia retomó las negociaciones con Kosovo, con participación de la Unión Europea como mediadora. El parlamento serbio apoyó los derechos de la minoría serbia en Kosovo, lo cual supuso un reconocimiento a la soberanía territorial de Kosovo.
2014: El Partido Progresista ganó las elecciones parlamentarias y Aleksandar Vučić se convirtió en Primer Ministro, con el apoyo de la misma coalición.
2015: Serbia llevó a cabo las primeras detenciones de personas acusadas de participar en la masacre de Srebrenica.
2017: Aleksandar Vučić ganó las elecciones presidenciales con el Partido Progresista. Ana Brnabić se convirtió en Primera Ministra.

COLABORA
con la actualización de esta información
ELKARLANEAN
informazio hau eguneratuta
COLLABORATE
with the update of this information
inst-europ@inst-europ.org